İYOT YETERSİZLİĞİ HASTALIKLARININ ÖNLENMESİ
01-07 Haziran
BASIN BÜLTENİ
İYOT YETERSİZLİĞİ HASTALIKLARI VE TUZUN İYOTLANMASI PROGRAMI
1994 yılından beri Kurumumuz-UNICEF işbirliğinde “İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi ve Tuzun İyotlanması Programı” yürütülmektedir. Gelinen noktayı daha da geliştirmek ve İyot Yetersizliği Hastalıkları ile ilgili farkındalık yaratmak için her yıl 1-7 Haziran İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi Haftası olarak kutlanmaktadır.
Ülkemiz iyot yetersizliğine bağlı sağlık sorunlarının görüldüğü ülkelerden birisidir. Her üç kişiden biri iyot yetersizliği ve ona bağlı sorunlardan etkilenmektedir.
Bir çok ülke, yıllar önce sofrada tükettikleri tuzlara iyot katarak bu sorunları ortadan kaldırmıştır. Evlerde iyotlu tuz tüketilmesi, ülkemizde iyot yetersizliğine bağlı hastalıkların yok edilmesi ve çocuklarımızın okul başarılarının yükseltilmesi çabalarına büyük katkı sağlayacaktır. İyot yetersizliği, neden olduğu hastalıklardan dolayı toplumun sosyal-ekonomik gelişmesini de etkilemektedir.
Kişi hergün alması gereken iyotu alamadığından yaşamın her döneminde sağlık sorunları ortaya çıkar.
En belirgin yetersizlik belirtisi guatrdır. Fakat yetersizliğin en önemli sonucu “ OKUL BAŞARISIZLIĞI ve ZEKA GERİLİĞİ ” olarak gözlenir.
İnsan vücudunda çok az miktarda bulunan, normal büyüme ve gelişme için gerekli olan bir mineraldir.
İyot vücuda, yenilen besinlerden ve içilen sudan alınır. Ancak besinlerimizde ve içme suyumuzda yeterli iyot bulunmuyorsa o zaman vücudumuzun ihtiyacı olan iyotu alamayız. Bu nedenle ülkemizdeki sofralık tuzlar iyottan zenginleştirilmiştir.
İyot yetersizliği bebek ve çocuklarda büyüme geriliği, zeka geriliği ve cücelik, gebelerde düşük ve ölü doğumlara ayrıca her yaşta guatr hastalığına neden olmaktadır.
İYOT YETERSİZLİĞİNDE OLUŞAN SAĞLIK SORUNLARI:
Anne Karnında ve Bebeklikte | Çocukluk ve Gençlikte | Yetişkinlerde |
Düşük | Guatr | Guatr |
Ölü Doğum | Büyüme Geriliği | Troid Bezinin Çalışmaması |
Bebek Ölümünde Artma | Zihnin Yeterli Çalışmaması ve Öğrenmede Güçlük | Zihnin Yeterli Çalışmaması |
Zeka Geriliği | Okul Başarısızlığı | Güçsüzlük |
Sağırlık | | |
Cücelik | | |
İYOTTAN YETERSİZ BESLENEN İNSANLAR; DAHA ZOR EĞİTİLMEKTE VE İŞLERİNDE DAHA AZ ÜRETKEN OLMAKTADIR.
Boyunda nefes borusun hemen önünde yer alan troid, yaşam için büyük önem taşıyan bir salgı bezidir.Troid bezi aldığı iyotu, beynin ve sinir sisteminin normal büyüme ve gelişmesi, ayrıca vücutta ısı ve çalışma gücü oluşması için gerekli olan hormonların yapımında kullanılır. Bu hormonlar da kas, karaciğer, kalp ve böbreklerin çalışması için gereklidir.
Vücuda iyot yetersiz alındığında; tiroid bezinden kana geçen bu hormonlar yeterince yapılamamakta ve hemen tüm organların gelişmesi ve büyümesinde sorunlar ortaya çıkmakta, boy uzaması durmakta ve kemik gelişimi geri kalmaktadır.
İyot yetersizliğine bağlı hastalıklarının önlenmesi için tek yol iyotlu tuz kullanılmasıdır.
İyotlu tuz ülkemizde besin satışı yapılan her yerde bulunmaktadır ve sağladığı yararların yanında fiyatı çok ucuzdur. Son yıllarda, Sağlık Bakanlığı ve UNİCEF’in gösterdiği çabalarla ülkemizde de sofra tuzlarına iyot katılması zorunlu hale getirilmiştir.
Ancak bu tuzlarda bulunan iyot:
- Gün ışığında, fazla nemde ve yüksek sıcakta azalmaktadır.
Bunu önlemek için:
- İyotlu tuz, koyu renkli, kapaklı bir kapta veya dolap içinde ışık almayacak şeklinde saklanmalıdır.
- Saklandığı yer nemli olmamalıdır.
- Bu tuzda bulunan iyotun yemek pişirilirken kaybolmaması için tuz, yemek ateşten indirilirken konulmalı veya sofrada yerken eklenmelidir.